هاشمی رفسنجانی در دیدار جمعی از اعضای انجمن‌های علمی ایران با یادآوری آیاتی که در تعریف و تمجید از علماست، گفت: بعضی‌ها می‌گویند که منظور قرآن از جایگاه دانشمندان، علمای دینی است، ولی مطمئناً منظور همه کسانی است که در هر علمی سرآمد روزگار هستند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان آماری از فضای آموزشی کشور و تعداد دانشجویان در سالهای اوّل انقلاب و تقاضاهای رو به افزایش جوانان برای تحصیلات دانشگاهی، به روند تصمیم‌گیری برای تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت و گفت: در زمانی که ورود بخش خصوصی به این مسایل، ارتداد انقلابی بود، امام با هوشیاری ، کمک‌های مادی و معنوی کردند که سرمایه‌ای با برکت برای گسترش کمی و کیفی آن در سراسر کشور شد.
هاشمی رفسنجانی، به سیر تدریجی تدوین تصویب سند چشم انداز در مجمع تشخیص و تایید آن از سوی رهبر جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: دانش، محور سند چشم‌انداز است که اگر به آن توجه نشود، بقیه اهداف آن سند محقق نخواهد شد.
وی به فضای سیاسی پس از تصویب و تایید آن سند در جامعه پرداخت و گفت: متأسفانه این سند برای اجرا به دولتی سپرده شد که اصلاً اعتقادی به خرد جمعی واجرای آن نداشت.
هاشمی رفسنجانی، به فضایی که در 8 سال گذشته در کشور حاکم بود، اشاره کرد و گفت: کم توجهی به علم و دانش آن قدر فراگیر شده بود که استادهای آزاده علمی را حذف می‌کردند و به جای آنها برخی استادان شعاری را می‌آوردند که فضای محیط های علمی را بسته می‌خواستند.
وی با تاکید بر تأثیر تحجر و عقب ماندگی علمی بر تعصب‌های کورکورانه گفت: دانشمند نمی‌تواند در فضای بسته و امنیتی، از توان فکری خود استفاده نماید.
هاشمی رفسنجانی، سعه صدر را ضرورت و شرط مباحث علمی دانست و با اشاره به حضور افراد زندیق در جلسات امام علی (ع) گفت: آن امام (ع) به مریدان متعصب خود سفارش می‌کردند که مبادا به مخالفانم تعرض کنید و اگر می‌توانید ، جواب سخنان آنها را بدهید.
وی با انتقاد از افرادی که ادعای پیروی از حضرت علی(ع) دارند و کارهای خلاف تفکرات ایشان می‌کنند، گفت: نباید یک دانشجو و استاد مسلمان را به خاطر اختلاف سلیقه سیاسی یا بیان یک نکته علمی در کلاس، ستاره‌دار و اخراج کرد.
هاشمی رفسنجانی «ممنوع‌الورود کردن» دانشمندان به فضای علمی و دانشگاهی را ظلم به اسلام، انقلاب اسلامی، آیت الله خمینی و ایران دانست و گفت: حقایق علمی، حتّی در علوم انسانی در تضارب آراء و مباحث آزاد کشف می‌شود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، درخصوص رشد علم و آگاهی در جامعه زنان کشور و تأثیر آن برآینده ایران گفت: مادر باسواد فرزندانی دانشمند تربیت می‌کند.
وی با اشاره به محدودیت‌هایی که بعضی از تفکرات برای حضور زنان در مجامع علمی می‌خواهند، گفت: صحبت کردن از سهمیه زن و مرد در دانشگاه اشتباه است، چون در هیچ مرام و مکتبی جنسیت، جرمی برای ادامه تحصیل نیست.
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به تقاضای اعضاء برای ارتباط بیشتر انجمن‌های علمی با مرکز تحقیقات استراتژیک و مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: می‌توانیم با تشکیل معاونت علمی در مرکز تحقیقات که رشته‌های مهم کمیته‌های آن معاونت باشند، از توان علمی و تجربه عملی انجمن‌های علمی برای ارتقای بهره‌وری بخش‌های مختلف کشور استفاده نماییم.
