ملی مذهبی _ سومین دور مذاکرات ایران و آمریکا پس از ۶ ساعت گفتگو در پشت درهای بسته در مسقط، پایتخت عمان به پایان رسید. آخرین اخبار و گزارش‌ها از مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط را به صورت لحظه به لحظه از یورونیوز فارسی دنبال کنید.
در این دور از مذاکرات برای نخستین بار، کارشناسان فنی دو کشور درباره جزئيات توافق احتمالی با یکدیگر گفتگو کردند.
هیئت ایرانی به ریاست عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا شنبه گذشته در شهر رم ایتالیا دومین دور مذاکرات را برگزار کرده بودند. در جریان این مذاکرات طرفین به توافق رسیدند تا نشست‌های فنی نیز مکمل گفتگوهای سیاسی شود.
ابتدا قرار بود گفت‌وگوهای کارشناسی روز چهارشنبه برگزار شود اما به دلایل نامعلوم به روز شنبه و همزمان با گفت‌وگوهای سیاسی در مسقط موکول شد.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: سومین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران- آمریکا که از حدود ساعت ۱۰ صبح شروع شده است، به روال دو دور قبلی با تسهیل‌گری میزبان عمانی و با حضور روسای هیات‌های نمایندگی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا در حال انجام است. بقائی افزود: هیات فنی- کارشناسی ایران به ریاست معاونان سیاسی و حقوقی-بین‌المللی وزارت امور خارجه نیز با ترکیب کارشناسان مجرب حوزه تحریم، از جمله متخصصین اقتصادی-بانکی و کارشناسان مرتبط با حوزه هسته‌ای و تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در محل مذاکرات حضور داشته و به وظایف خود مشغولند. جمهوری اسلامی ایران در مواضع اصولی خود راجع به ضرورت خاتمه تحریم‌های ظالمانه و آمادگی برای اعتمادسازی در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران ثابت‌قدم است. به تجربه ثابت شده است که نیل به تفاهم مستلزم احترام به حقوق مشروع ایران وفق معاهده منع اشاعه و اطمینان‌بخشی در مورد خاتمه موثر تحریم‌ها است.
خبرنگار بی‌بی‌سی نیز گزارش داده پیش از آنکه به مسقط برسم، در لبنان با چندین دیپلمات از کشورهای غربی و منطقه و مقامات دولتی لبنان صحبت کردم. جالب اینکه برداشت قریب به اتفاق آنها این بود که این مذاکرات با «سرعتی دور از انتظار» در حال پیش رفتن است. از نگاه بسیاری از آنها شروع مذاکرات در سطح کارشناسی آن هم فقط بعد از دو گفت‌وگوی عباس عراقچی و استیو ویتکاف «چندین قدم به جلو» است که «زودتر از آنچه تصور می‌شد» آغاز شده است.
سی‌ان‌ان نیز گزارش داده سومین دور مذاکرات مسقط می‌تواند پیچیده‌تر شود، زیرا قرار است بر سر جزئیات برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو شود؛ حوزه‌ای که در آن اختلافات شدیدی میان تهران و واشنگتن وجود دارد. ترامپ گفته است که خواستار توافقی قوی‌تر با ایران نسبت به توافقی است که در سال ۲۰۱۵ در دولت اوباما به دست آمد، اما مقامات آمریکایی در ماه گذشته مواضع متغیری در این باره داشته‌اند. ادعای ترامپ این است که توافق جدید باید آنچه او عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای خوانده را تضمین کند، هنوز مشخص نیست که آیا آمریکا خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران از جمله بخش غیرنظامی آن است یا مطالبه دیگری دارد.
وال استریت ژورنال خبر داده ایالات متحده و ایران بر سر یک سؤال کلیدی در مذاکرات هسته‌ای دچار اختلاف نظر هستند. در حالی دو طرف دور سوم مذاکرات را آغاز کردند که واشنگتن با اصرار تهران بر حفظ توانایی غنی‌سازی اورانیوم مخالف است. مذاکره‌کنندگان ایالات متحده و ایران روز شنبه مذاکرات هسته‌ای را از سر گرفتند، در حالی که دو طرف بر سر این سؤال اساسی که آیا تهران می‌تواند به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد یا خیر، اختلاف نظر دارند.
الجزیره گزارش داده ایران و ایالات متحده دور سوم مذاکرات را در عمان با هدف مهار فعالیت‌های هسته‌ای تهران آغاز کرده‌اند و انتظار می‌رود بحث‌ها بر غنی‌سازی اورانیوم متمرکز باشد در حالی که ترامپ خوش‌بینی محتاطانه‌ای ابراز کرده است.
در همین حال علی واعظ، مدیر بخش ایران در گروه بحران در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: دور جدید مذاکرات آمریکا و ایران از سوی عمانی‌ها سنجیده‌تر ارزیابی شده است. برنامه‌ریزی برای دور بعدی مذاکرات نشان‌دهنده تعهد هر دو طرف به این فرآیند است، اگرچه تغییر از کلیات در دور اول و دوم به جزئیات نشان می‌دهد که هنر هر توافقی ناگزیر از طریق نگارش دقیق حاصل می‌شود.
هم چنین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با صداوسیما: مذاکرات دور سوم جدی‌تر از گذشته بود و به‌تدریج وارد جزئیات فنی‌تر شدیم. چندین‌بار به‌صورت مکتوب نظرات را ردوبدل کردیم. دو طرف سوالات خود را به‌طور مکتوب دادند و پاسخ گرفتند. قرار است تا مذاکرۀ بعدی بررسی‌های بیشتری در پایتخت‌ها انجام شود. این بحث‌ها باعث می‌شود که امیدوار باشیم که بشود در مذاکرات پیشرفت کرد. ما امیدواریم اما به‌شدت محتاطانه. دور چهارم مذاکرات احتمالا شنبۀ آینده خواهد بود و مکان برگزاری مذاکرات را عمان اعلام خواهد کرد. الان داریم از مرز کلیات به‌تدریج وارد مسائل تخصصی‌تر می‌شویم. امروز کارشناسان اقتصادی را داشتیم و از جلسۀ آینده حدس می‌زنم که کارشناس سازمان انرژی اتمی اضافه شود. موضوع مذاکره ما فقط هسته‌ای است؛ یعنی اعتمادسازی در برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها. هیچ موضوع دیگری را نمی‌پذیریم. من از روند شکل‌گیری و سرعت مذاکرات راضی هستم. فضای خوبی است. جدیت و اراده در هر دو طرف وجود دارد. آیا می‌توان به توافق رسید؟ من امیدوارم اما خیلی محتاطانه.
پایگاه خبری آکسیوس از قول یک مقام آمریکایی: هنوز کارهای زیادی باقی مانده، اما پیشرفت بیشتری در مسیر دستیابی به توافق حاصل شد. ما توافق کردیم که به زودی بار دیگر در اروپا دیدار کنیم و از شرکای عمانی خود برای تسهیل این مذاکرات تشکر می‌کنیم.
از سوی دیگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در گفت‌وگویی اختصاصی با مجله تایم گفت که آماده است با مقام‌های ایرانی، از جمله علی خامنه‌ای یا مسعود پزشکیان، دیدار کند. این اظهارات پس از آغاز گفتگوها بین دو کشور برای توافق جدید هسته‌ای مطرح شد. ترامپ در این مصاحبه که در تاریخ ۲۲ آوریل منتشر شد، اعلام کرد: “فکر می‌کنم ما با ایران به توافق خواهیم رسید.”
آیا آمریکا وارد جنگ با ایران می‌شود؟
ترامپ که در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران (برجام) خارج کرد، هشدار داده است که در صورت عدم دستیابی به توافق جدید برای جلوگیری از برنامه هسته‌ای ایران، ممکن است اقدام نظامی علیه این کشور انجام دهد.
وقتی از ترامپ درباره احتمال پیوستن آمریکا به جنگ با ایران در صورتی که اسرائیل اقدام نظامی کند، پرسیده شد، او پاسخ داد: “اگر نتوانیم به توافق برسیم، بسیار مشتاقانه وارد می‌شوم. اگر توافقی حاصل نشود، من پیشرو خواهم بود.”
اقدام نظامی در صورت شکست دیپلماسی
از سال ۲۰۱۹، ایران محدودیت‌های توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را نقض کرده و میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را به طور قابل توجهی افزایش داده است. این اقدام‌ها منجر به تولید مقادیر زیادی اورانیوم غنی‌شده شده که غرب معتقد است برای برنامه انرژی صلح‌آمیز لازم نیست.
ترامپ در مصاحبه‌اش اشاره کرد که ممکن است در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای، اقدام نظامی لازم شود. او همچنین اظهار امیدواری کرد که راه‌حلی مسالمت‌آمیز از طریق مذاکره به دست آید، اما افزود: “امیدوارم که بدون حمله بتوانیم به توافق برسیم، اما ممکن است مجبور شویم.”
در مصاحبه همچنین از صحت وسقم تلاش ترامپ برای بازداشتن اسرائیل از حمله به سایت های هسته‌ای پرسیده شده است. ترامپ با رد این موضوع، گفته است: «من آنها (اسرائیلی‌ها) را منع نکردم. اما من این کار را هم برای آنها راحت نکردم، زیرا فکر می کنم بدون حمله می توانیم معامله کنیم. امیدوارم بتوانیم. ممکن است مجبور شویم حمله کنیم زیرا ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. اما من این کار را برای آنها راحت نکردم، اما نه هم نگفتم.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در ماه مارس نامه‌ای به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نوشت و ضمن درخواست گفتگو هشدار داد که در صورت شکست دیپلماسی، گزینه‌های نظامی در نظر گرفته خواهد شد.
ترامپ روز پنجشنبه ۲۴ آوریل (۴ اردیبهشت) هم در جریان دیدارش با یوناس گار استوره، نخست‌وزیر نروژ یک بار دیگر تاکید گرد: «تنها دو گزینه وجود دارد که یکی از آنها گزینه خوبی نیست. ما در راه دستیابی به توافق با ایران بسیار خوب پیش می‌رویم.»
