ملی مذهبی _ رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA)، روز پنجشنبه ۱۷ آوریل (۲۸ فروردین ۱۴۰۴) هشدار داد که زمان برای دستیابی به توافق هستهای در حال پایان یافتن است؛ این اظهارات در آستانه برگزاری نشست دوم گفتوگوها در روز شنبه میان ایران و ایالات متحده بیان شد.
به گزارش یورونیوز، رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که مقر آن در وین قرار دارد و مسئول نظارت بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران است، روز پنجشنبه در جریان سفرش به تهران گفت: «ما در مرحلهای حساس از این مذاکرات مهم قرار داریم.» او در گفتگو با چند رسانه دولتی ایران افزود: «میدانیم که زمان کمی داریم، به همین دلیل اینجا هستم (…) تا این روند را تسهیل کنم.» سخنان او از سوی دفتر مرکزی آژانس در وین تأیید شده است.
او همچنین اعلام کرد که این نهاد سازمان ملل باید در این مذاکرات نقشآفرین باشد. گروسی گفت: «من همچنین با مذاکرهکننده آمریکایی در تماس هستم تا ببینیم چگونه آژانس میتواند پلی میان ایران و ایالات متحده باشد و به دستیابی به نتیجهای مثبت در مذاکرات کمک کند.»
این اظهارات در آستانه دور دوم گفتگوهای میان ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه در رم ایتالیا و با میانجیگری عمان، برگزار شود، بیان میشود.
گروسی صبح پنجشنبه با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، دیدار کرد؛ اما جزئیاتی از این دیدار منتشر نشده است.
روزنامه اصلاحطلب شرق در گزارشی نوشت: «این سفر آغازگر فصلی حساس در دیپلماسی ایران است.»
گروسی در گفتوگویی با روزنامه لوموند که روز چهارشنبه منتشر شد، اعلام کرد که ایران «فاصله چندانی» تا دستیابی به بمب اتم ندارد. او گفت: «تا رسیدن به آن نقطه فاصله هست، اما باید اذعان کرد که فاصله چندانی نیست.»
آقای گروسی روز گذشته نیز درباره مشاکت آژانس در مذاکرات گفته بود: «همه متفقالقول هستند که مشارکت آژانس صرفنظر از ماهیت گفتوگوها همواره ضروری است. بدون حضور ما، هر توافقی فقط یک برگ کاغذ است.»
محدود سازی یا حذف برنامه هستهای ایران؟
رافائل گروسی از همان بدو ورودش در روز چهارشنبه، با عباس عراقچی، رئیس تیم مذاکرهکننده هستهای ایران و کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران دیدار کرده است.
عراقچی روز پنجشنبه در شبکه اجتماعی ایکس دیدار خود با گروسی را «گفتوگویی مفید» توصیف کرد و افزود: «در ماههای پیش رو، آژانس میتواند نقش مهمی در حل مسالمتآمیز پرونده هستهای ایران ایفا کند.»
استیو ویتکاف، مذاکرهکننده آمریکایی، روز سهشنبه اعلام کرد که ایران باید «برنامه غنیسازی و نظامیسازی هستهای خود را متوقف کرده و آن را حذف کند.»
اما تهران توقف کامل فعالیتهای هستهای خود ــ حتی در زمینههای غیرنظامی ــ را «خط قرمز» میداند.
آقای ویتکاف که روز دوشنبه خواستار محدودسازی ظرفیت غنیسازی اورانیوم ایران شده بود، از درخواست برای برچیدن کامل برنامه هستهای ایران خودداری کرد.
عراقچی در مسکو: مشورت با روس ها یا انتقال پیام خامنهای؟
در آستانه گفتوگوهای شنبه، وزیر امور خارجه ایران روز پنجشنبه به مسکو سفر کرده است.
عباس عراقچی هدف نخست خود از این سفر «ارائه پیام مکتوب» علی خامنهای به ولادیمیر پوتین دانست که در عین حال «با تحولات اخیر و مذاکرات غیر مستقیم» ایران و آمریکا مصادف شده است. عراقچی گفت: «ما همیشه در بحث هستهای با دوستان خود در روسیه مشورت های نزدیک داشتهایم الان هم فرصت مناسبی است که همین کار با مقامات روسیه صورت گیرد.»
«ما همیشه در بحث هستهای با دوستان خود در روسیه مشورت های نزدیک داشتهایم الان هم فرصت مناسبی است که همین کار با مقامات روسیه صورت گیرد.»
عباس عراقچی
وزیر امور خارجه ایران
روسیه یکی از امضاکنندگان توافق بینالمللی هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران است؛ توافقی که پس از خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸، عملا بیاثر شد.
سه عضو دائم دیگر شورای امنیت سازمان ملل یعنی فرانسه، بریتانیا و چین به همراه آلمان و اتحادیه اروپا نیز از امضاکنندگان این توافق بودهاند.
طبق این توافق، قرار بود در برابر محدود شدن برنامه هستهای ایران تحت نظارت آژانس، تحریمهای بینالمللی علیه تهران برداشته شود. آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده بود که ایران تا پیش از خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق، به تعهدات خود پایبند بوده است.
در همین حال و در عرصه دیپلماتیک، رسانههای دولتی ایران گزارش دادهاند که وزیر دفاع عربستان سعودی روز پنجشنبه در تهران حضور دارد.
ترامپ اسرائیل را از حمله به ایران منصرف کرده
دونالد ترامپ که از ژانویه گذشته بار دیگر به کاخ سفید بازگشته، خواهان مذاکره با ایران برای دستیابی به توافقی جدید است؛ با این حال هشدار داده که در صورت شکست دیپلماسی، کشورش ممکن است ایران را بمباران کند.
روزنامه نیویورک تایمز روز پنجشنبه نوشت که ترامپ اسرائیل را از حمله به تأسیسات هستهای ایران منصرف کرده تا فرصت دیپلماسی از بین نرود.
بر اساس گزارش آژانس، ایران تنها کشوری است که با وجود نداشتن سلاح هستهای، اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی میکند؛ سطحی که به ۹۰ درصد مورد نیاز برای تولید سلاح اتمی بسیار نزدیک است. در عین حال، تهران همچنان به انباشت مقادیر زیادی از مواد شکافتپذیر ادامه میدهد.
توافق هستهای سال ۲۰۱۵، سقف مجاز غنیسازی اورانیوم را برای ایران ۳.۶۷ درصد تعیین کرده بود.