انفجار بندر و اعلام عزای عمومی سراسری/ ادعای برخی منابع خبری درباره عامل انفجار بندرعباس: سوخت موشک

آتش «فروکش» کرده است

بنابر تصاویری که بامداد یکشنبه از محل حادثه منتشر شد، عملیات آتش‌نشانان برای خاموش‌ کردن آتش همچنان ادامه دارد. یک فروند هواپیمای آتش‌نشان نیز بامداد یکشنبه ۷ اردیبهشت برای خاموش کردن آتش بر فراز محل انفجار به پرواز در آمد.

در تصاویر مشاهده شده در بعدازظهر یکشنبه حجم کمتری از آتش دیده می‌شود و برخی رسانه‌های داخلی از «فروکش» کردن آتش خبر دادند. با این حال آتش هنوز خاموش نشده و در هنگام عصر آتش‌نشانان هنوز در حال اطفای حریق مشاهده شده‌اند.

علت انفجار

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که انفجار مهیب روز شنبه ناشی از آتش گرفتن سوخت جامد موشک انباشته شده در بندر رجایی بوده است، اما دولت ایران هنوز علت رسمی این حادثه را اعلام نکرده است. با این حال مقامات ارشد جمهوری اسلامی روز یکشنبه وعده دادند که علت آن را پیدا و اطلاع‌رسانی خواهند کرد.

خبرگزاری ایرنا نوشت که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران دستور «شفاف‌سازی هرچه سریع‌تر علل وقوع انفجار» را داده است.

ادعاها و خبرها درباره عامل انفجار

مقامات جمهوری اسلامی ارتباط انفجار با هر گونه محموله برای سوخت و کاربرد نظامی را اکیدا رد می‌کنند. با این حال منابع مطلع به خبرگزاری‌های خارجی گفته‌اند که عامل اصلی وجود سوخت جامد موشک بوده که از چین وارد و در این بندر انبار شده است.

سردار رضا طلایی‌نیک، سخنگوی وزارت دفاع جمهوری اسلامی می‌گوید: «طبق بررسی‌ها و مستندات هیچ‌گونه محموله وارداتی یا صادراتی برای سوخت و یا کاربرد نظامی در محدوده حادثه آتش سوزی بندر شهید رجایی وجود نداشته و ندارد.» او افزود: «برخی از خبرسازی‌ها که با فضاسازی هدفمند از سوی رسانه‌های بیگانه برای همسویی با عملیات روانی دشمنان انجام می‌شود، مسبوق به سابقه است.»

ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در پیامی در شبکه ایکس، با رد شایعات درباره منشأ نظامی حادثه انفجار بندر شهید رجایی نیز ادعا کرد: «طبق گزارش‌های اولیه، آنچه در حادثه بندر شهید رجایی آتش گرفته، هیچ ارتباطی با حوزه دفاعی کشور ندارد.»

اما برخلاف این ادعاها، گزارش‌های تحقیقی رسانه‌های معتبر جهانی، عامل اصلی انفجار را سوخت جامد موشک می‌دانند.

به گزارش نیویورک تایمز، فردی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که به دلیل حساسیت موضوع امنیتی می‌خواسته ناشناس بماند، گفته است که “ماده منفجرشده سدیم پرکلرات، یکی از اجزای اصلی سوخت جامد موشک‌ها بوده است”.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی نیز به نقل از یک مقام اعلام کرد که انفجار احتمالاً در کانتینرهای حاوی مواد شیمیایی ایجاد شده است، اما نوع مواد شیمیایی مشخص نیست و علت انفجار این مواد نیز نامشخص است. با این حال مقامات جمهوری اسلامی تاکنون احتمال خرابکاری یا حمله عمدی را مطرح نکرده‌اند.

از سوی دیگر، شرکت امنیتی “امبری” به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که نشانه‌هایی وجود دارد که انفجار ناشی از ذخیره‌سازی نادرست سدیم پرکلرات در بندر بوده است.

فایننشال تایمز در ژانویه گزارش داده بود که چین این ماده شیمیایی را به ایران ارسال کرده است، پس از آن‌که ذخایر سوخت موشکی ایران سال گذشته پس از حملات موشکی ایران و گروه نیابتی‌اش، حزب‌الله، به اسرائیل کاهش یافت.

بر اساس تصاویر منتشرشده توسط یک شبکه ایرانی و ویدئوهای تأییدشده توسط نیویورک تایمز در شبکه‌های اجتماعی، انفجار و آتش‌سوزی ابرهای عظیمی از دود سیاه را به آسمان فرستاد. رسانه‌های دولتی فیلم‌هایی را منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد آتش‌سوزی تا شنبه شب، چند ساعت پس از انفجار اولیه، همچنان در مجموعه بندری گسترده ادامه داشته است.

طبق اعلام سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی، بندر شهید رجایی بزرگ‌ترین بندر ایران است و سال گذشته ۸۵درصد از ترافیک کانتینری کشور و بخش بزرگی از نفت آن را مدیریت می‌کرده است.

شرکت امنیتی خصوصی امبری (Ambrey) می‌گوید این بندر در ماه مارس محموله شیمیایی سوخت موشکی دریافت کرده بود. این بخشی از محموله آمونیوم پرکلرات از چین توسط دو کشتی به ایران بود که ابتدا در ژانویه توسط فایننشال تایمز گزارش شد. این ماده شیمیایی برای ساخت سوخت جامد موشک‌ها قرار بود برای پر کردن ذخایر موشکی ایران استفاده شود که در حملات مستقیم به اسرائیل در جریان جنگ با حماس در نوار غزه کاهش یافته بود.

امبری می‌افزاید: «آتش‌سوزی ظاهراً نتیجه جابه‌جایی نادرست محموله سوخت جامد برای استفاده در موشک‌های بالستیک ایران بوده است.»

به گزارش آسوشیتدپرس، داده‌های ردیابی کشتی‌ها که توسط شرکت “امبری” تحلیل شده‌اند، یکی از کشتی‌هایی که گمان می‌رود این ماده شیمیایی را حمل می‌کرده، در ماه مارس در نزدیکی بندر قرار داشت. با این حال ایران دریافت این محموله را تأیید نمی‌کند و نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد نیز به درخواست اظهارنظر در این زمینه پاسخ نداده است.عبدالله باباخانی، سرمایه‌گذار در انرژی تجدیدپذیر و تحلیلگر اقتصادی، در پستی در شبکه ایکس نوشته است: «حتی توقف دو هفته‌ای عملیات این بندر استراتژیک، به دلیل تخریب فیزیکی و عملیاتی، می‌تواند به شدت به اقتصاد کشور آسیب برساند.»وزارت بهداشت ایران، با استناد به آلاینده‌های سمی موجود در هوا، وضعیت اضطراری در استان هرمزگان اعلام کرده و از مردم خواسته است در خانه بمانند، پنجره‌ها را بسته نگه دارند و از ماسک استفاده کنند.

در همین حال اسکندر مؤمنی، وزیر کشور ایران، روز یکشنبه در این زمینه گفت: «مردم مطمئن باشند که علت وقوع حادثه هر چه باشد ما اعلام می‌کنیم.»او همچنین وعده داد که دولت با مقصرین در این رخداد «برخورد» می‌کند.

تغییر مسیر کشتی‌ها به بندر امام خمینی

با آن که بندر رجایی، یک گلوگاه حیاتی برای تجارت ایران است، اما تا این زمان گزارش‌ها درباره فعالیت تأسیسات بندری در این منطقه آسیب‌دیده متفاوت است.

وزیر کشور ایران با تأکید بر این که سیستم‌های بندر و گمرک «آسیب ندیدند» گفت: «اعلام کردیم که عملیات بارگیری و ترخیص و گمرکی ادامه پیدا کند.»

اما غلامرضا نوری قزلجه، وزیر کشاورزی گفته است که کشتی‌های حامل کالاهای اساسی به بندر امام خمینی هدایت شده‌اند.

فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی نیز بامداد یکشنبه در بازدید از بندرعباس از آغاز به کار فعالیت همه زون‌های این بندر به جز زون آسیب‌دیده «مانند روال سابق» خبر داد. او گفت که گمرک نیز فعالیت خود را آغاز کرده و تجارت و ترانزیت از سر گرفته شده است.

یک روز عزای عمومی و سفر پزشکیان به بندرعباس

در پی حادثه ناگوار در بندر رجایی بندرعباس و کشته شدن چندین نفر، دولت ایران روز دوشنبه ۸ اردیبهشت را در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کرد.این خبر را روز یکشنبه فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ایران اعلام کرد. وی همچنین از سفر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران به بندرعباس خبر داد.رسانه‌های داخلی ایران نیز گزارش دادند که مسعود پزشکیان برای دیدار از منطقه و دیدار با مجروحان انفجار با هواپیما به مرکز استان هرمزگان سفر کرد.

به گزارش ایرنا، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی صبح یکشنبه ۲۷ آوریل (۷ اردیبهشت) برای “نظارت بر روند امدادرسانی و آتش نشانی” در بندر شهید رجایی وارد فرودگاه بین‌المللی بندرعباس شد. گفته شد که او برای بررسی ابعاد مختلف حادثه آتش‌سوزی به صورت هوایی از این منطقه بازدید کرده است.

ایرنا افزود که رئیس جمهوری اسلامی در یکی از بیمارستان‌هایی که مجروحان حادثه بندر شهید رجایی بستری شده‌اند، حضور یافت و از نزدیک در جریان روند درمان آنان قرار گرفته است.

“خسارت اصلی متوجه بخش خصوصی است”

مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام می‌گوید، اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که خسارت اصلی متوجه بخش خصوصی است.

به گزارش ایرنا، محسن سلامی اظهار داشت: «ذخایر دولتی ما در این محدوده بسیار محدود بوده و هیچ آسیبی به آنها وارد نشده است.» وی افزود: «در این بندر فقط ۶ کانتینر بخش دولتی وجود داشت و بقیه همگی متعلق به بخش خصوصی بود.» او گفت که کانتینرهای بخش دولتی حاوی گوشت قرمز بوده که آسیب ندیده‌اند و در حال انتقال به بخش امن هستند.

اعلام جرم دادستان علیه چند رسانه و خبرنگار

دادستانی کل جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای خطاب به فعالان فضای مجازی و رسانه‌ها از آن‌ها خواست از پرداختن به موضوعاتی که امنیت روانی جامعه را مخدوش می‌کند، پرهیز کنند.

به گزارش میزان، پایگاه اطلاع‌رسانی قوه قضائیه، در این اطلاعیه آمده است: «در پی انتشار مطالب خلاف واقع از سوی تعدادی از رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای طیف‌های مختلف سیاسی در رابطه با حادثه بندر شهید رجایی، ضمن تشکیل پرونده قضایی از سوی دادستانی تهران علیه متخلفان اعلام جرم شد و همچنین به برخی رسانه‌ها و فعالین مجازی هم تذکر داده شده است.»

توضیح بیشتری درباره این ادعا داده نشده است اما در موارد مشابه که علت اصلی یک حادثه از سوی مقامات اعلام نمی‌شود، هرگونه اطلاع رسانی درباره آن “خلاف واقع و کذب” خوانده شده و مورد تعقیب قضایی قرار می‌گیرد.

دستور پوتین برای اعزام هواپیما به بندرعباس

آن گونه که ایرنا گزارش داده، سفارت روسیه در تهران اعلام کرد، رئیس جمهور این کشور، ولادیمیر پوتین دستور اعزام هواپیماهای روسی به بندر رجایی در ایران را صادر کرده است.

به گزارش ایرنا، در پیامی که سفارت روسیه در تهران در کانال تلگرامی خود منتشر کرد، اعلام شده است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور دستور اعزام فوری چند فروند هواپیمای وزارت شرایط اضطراری (اورژانس) به ایران را برای کمک به اطفای حریق در بندر شهید رجایی صادر کرده است.در متن این پیام آماده است: « در پاسخ به درخواست شرکای ایرانی، ولادیمیر پوتین دستور داد که چند فروند هواپیمای وزارت شرایط اضطراری (اورژانس) روسیه همراه با متخصصان مجرب برای کمک به اطفای حریق در بندر شهید رجایی به ایران فرستاده شوند.»در متن این پیام آماده است: «در پاسخ به درخواست شرکای ایرانی، ولادیمیر پوتین دستور داد که چند فروند هواپیمای وزارت شرایط اضطراری روسیه همراه با متخصصان مجرب برای کمک به اطفای حریق در بندر شهید رجایی به ایران فرستاده شوند.»

هدف از این اقدام، تقویت همکاری‌های اقتصادی و حمل‌ونقل بین دو کشور و تسهیل در انتقال کالاها عنوان شده است.​سفارت روسیه گفته که این تصمیم در راستای توسعه تبادلات تجاری و رفع مشکلات لجستیکی اتخاذ شده است.پوتین همچنین پیش از اعلام این تصمیم در پیامی به علی خامنه‌ای، رهبر و مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران تسلیت گفته و ابراز همدردی کرده بود.

پایان زودهنگام فستیوال کوچه؛ برگزارکنندگان به احترام «مردم عزادار هرمزگان» جشنواره را لغو کردند